Khám phá nguyên nhân, triệu chứng và 7 bước xử lý bệnh đạo ôn ở lúa, kết hợp công nghệ cao và cách canh tác bền vững dễ làm – giúp nông dân Việt Nam bảo vệ mùa màng.
Giới thiệu chung
Bệnh đạo ôn (bệnh bạc lá) do nấm Pyricularia oryzae gây ra là “khách không mời” thường xuyên ghé thăm ruộng lúa Việt Nam. Từ Đồng bằng sông Cửu Long đến miền Bắc, nếu để lây lan mạnh, bệnh có thể khiến năng suất giảm 30–50%. Bài viết này không chỉ giải thích vì sao cây lúa bị bệnh, mà còn gợi ý cách kết hợp nông nghiệp công nghệ cao và cách canh tác bền vững dễ làm để phòng trừ triệt để.
Vì sao lúa dễ nhiễm đạo ôn?
-
Môi trường ẩm ướt, ít thông gió
✅ Ruộng khum trũng, nước đọng lâu; sương mù kéo dài.
✅ Mật độ cây dày khiến không khí không lưu thông. -
Giống lúa chưa kháng bệnh
✅ Nhiều giống phổ thông (OM5451, IR50404…) vẫn còn nhạy cảm. -
Canh tác truyền thống thiếu linh hoạt
✅ Bón thừa đạm tạo lá non yếu; rơm rạ không xử lý tận gốc. -
Thiếu ứng dụng công nghệ
✅ Chưa dùng cảm biến độ ẩm, máy bay không người lái (drone) giám sát bệnh sớm; chưa điều chỉnh nước tự động theo mô hình nhà kính hoặc kho kiểm soát (canh tác trong môi trường được điều chỉnh nhiệt độ và ẩm độ).
Nhận biết sớm: triệu chứng điển hình
✅ Vệt phẳng trên lá: đốm bầu dục, viền nâu đỏ, giữa xám nhạt.
✅ Cổ bông thối nhũn: vết bệnh lan từ lá bẹ lên cổ bông, bông lép.
✅ Lá già vàng rụng: diện rộng kéo theo giảm quang hợp.
7 bước xử lý & phòng ngừa tổng hợp
-
Chọn giống kháng & luân canh
✅ Ưu tiên giống KD18, ST24 hoặc các giống cải tiến.
✅ Xen canh đậu tương, ngô mỗi 2–3 vụ để cắt đứt chu trình nấm. -
Quản lý nước thông minh
✅ Dùng cảm biến độ ẩm để điều chỉnh mực nước tự động (2–3 cm).
✅ Trước dự báo mưa lớn, hạ mực nước 1–2 ngày để giảm bào tử nấm. -
Tỉa dọn & thông gió
✅ Tỉa các lá già, nới khoảng cách hàng (≥25 cm) để không khí lưu thông.
✅ Xới nhẹ bờ luống giúp thoát nước nhanh. -
Bón phân cân đối & bổ sung vi lượng
✅ Hạn chế đạm (N), tăng kali (K) và silic (Si) giúp lá cứng hơn, khó bám nấm.
✅ Phun phân bón lá chứa kẽm (Zn) và silic bằng bình phun hoặc drone. -
Ứng dụng sinh học
✅ Phun chế phẩm Trichoderma hoặc Bacillus subtilis.
✅ Dung dịch neem oil (0,5 %) hoặc baking soda (0,5 %) pha với xà phòng sinh học. -
Phun thuốc hóa học luân phiên
✅ Lần 1 khi thấy 1–2 đốm nhỏ: azoxystrobin (nhóm strobilurin) 0,12 %.
✅ Lần 2 sau 7–10 ngày: tebuconazole (nhóm triazole) 0,07 %.
✅ Luân phiên 2–3 nhóm thuốc để tránh nấm kháng thuốc. -
Giám sát & ghi nhật ký
✅ Sử dụng drone hoặc camera để phát hiện sớm.
✅ Ghi nhật ký: ngày quan sát, vị trí bệnh, biện pháp đã thực hiện.
Cách canh tác bền vững dễ làm
✅ Không xới đất sâu: Giữ lại rơm rạ trên mặt ruộng, không cày xới mạnh, giúp giữ ẩm đất, giảm mất nước và hỗ trợ vi sinh vật có lợi.
✅ Xen kẽ trồng cây với lúa: Trồng thêm cây bóng mát hoặc cây phân xanh giữa hàng lúa để thông gió tốt hơn, giảm ẩm ướt và cải thiện đất.
✅ Mô hình vườn-ao-chuồng-phân: Kết hợp vườn rau, ao nuôi cá, chuồng nuôi gia súc và tận dụng phân chuồng ủ hoai làm phân bón, giảm mầm bệnh và tiết kiệm chi phí.
Kết luận & Kêu gọi hành động
Áp dụng đồng bộ 7 bước xử lý cùng cách canh tác bền vững dễ làm sẽ giúp bà con chủ động kiểm soát bệnh đạo ôn, tăng năng suất và chất lượng lúa.
Bà con cần hỗ trợ về giải pháp phòng trị bệnh đạo ôn? Hãy liên hệ ngay với BMFE để được tư vấn kỹ thuật chi tiết!
Hotline: 0985.294.911
Website: www.baominhagri.com
YouTube/TikTok: Công Ty Cổ Phần BMFE
Group cộng đồng: Kỹ Thuật BMFE
Phòng trừ bệnh đạo ôn đúng cách – Giúp vườn lúa xanh tốt, trái đạt chất lượng cao!
#BMFE #BenhDaoOnTrenLua #PhongTruBenh #KyThuatNongNghiep #BaominhFE #NangCaoNangSuat