ជំងឺផ្សិតខ្មៅលើដំណាំស្រូវ (Ustilaginoidea virens) – មូលហេតុ រោគសញ្ញា និងវិធានការគ្រប់គ្រងសមាសភាព

ជំងឺផ្សិតខ្មៅលើស្រូវ គឺជាជំងឺផ្សិតដែលមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងបំផុតមួយ ដែលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើទិន្នផល និងគុណភាពអង្ករ។ មូលហេតុបង្ករោគគឺផ្សិត Ustilaginoidea virens (Cooke) Takah ដែលជាផ្សិត寄生ចាំបាច់ រីកចម្រើនល្អក្នុងលក្ខខណ្ឌក្តៅសើម ជាពិសេសក្នុងរដូវភ្លៀង។

១. មូលហេតុបង្ករោគ

ជំងឺនេះកើតឡើងដោយសារផ្សិត Ustilaginoidea virens បំពានចូលទៅក្នុងផ្កាស្រូវនៅវគ្គចេញទង បំពង់យកសារធាតុចិញ្ចឹមពីកន្លែងផ្កា និងផ្ចិត បណ្តាលឲ្យមិនមានការផ្ដល់ធ្លាក់លើគ្រាប់ ឬមិនអាចអភិវឌ្ឍបានធម្មតា។

២. ការចែកចាយ និងលក្ខខណ្ឌដែលសមស្រប

• មាននៅស្ទើរតែគ្រប់តំបន់ដាំស្រូវទូទាំងប្រទេសវៀតណាម។

• កើតឡើងច្រើននៅរដូវក្តៅ-វស្សា និងរដូវវស្សា-ស្លឹកជ្រុះ។

• លក្ខខណ្ឌសមស្រប៖ សីតុណ្ហភាព 25–30°C, សំណើមខ្ពស់, ភ្លៀងច្រើន នៅវគ្គចេញទងដល់វគ្គបំពេញគ្រាប់។

• ដាំស្រោចដាច់ជិត, បញ្ចូលជាតិដើម (អាសូត) ច្រើនពេក, ស្មៅស្រួលរីក, បណ្តុះសើមយូរ។

• នៅពេលចេញទង ប្រទះជំនោរភ្លៀងវែង ឬទឹកពពក។

៣. រោគសញ្ញា

• ចាប់ផ្តើមនៅវគ្គចេញទងដល់វគ្គគ្រាប់ទន់។

• ដំបូង គ្រាប់ខ្លះមានស្រទាប់ផ្សិតពណ៌បៃតងស្រាល។

• ស្រទាប់នេះកាន់តែច្រើន ហើយប្ដូរពណ៌ពីបៃតងខ្មៅទៅខ្មៅងងឹត គ្របទាំងគ្រាប់។

• គ្រាប់មិនមានអង្ករ ឬទទេ ស្រទាប់ផ្សិតទន់ងាយរលាយ ហើយអាចត្រូវខ្យល់ផ្លុំរាលដាលទៅគ្រាប់ផ្សេងទៀត។

៤. មេកានិចការបង្កគ្រោះ

ផ្សិតរីកចម្រើននៅក្នុងផ្កាស្រូវ ដកយកសារធាតុចិញ្ចឹមពីផ្ចិត និងកន្លែងផ្កា បណ្ដាលឲ្យមានអត្រាចងគ្រាប់ទាប បង្កការខ្វះគ្រាប់ និងបាត់បង់ទិន្នផល។

៥. ផលប៉ះពាល់

• បាត់បង់ទិន្នផលយ៉ាងខ្លាំង ប្រសិនបើមិនរកឃើញ និងគ្រប់គ្រងទាន់ពេល។

• បន្ថយគុណភាពអង្ករ ដោយសារគ្រាប់មានផ្សិត និងអាចមានសារធាតុពុល ustiloxin ដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស និងសត្វចិញ្ចឹម។

៦. វិធានការគ្រប់គ្រងសមាសភាព (IPM)

វិធានការកសិកម្ម៖

• ប្រើពូជធន់នឹងជំងឺ និងកំណត់ពេលចេញទងឲ្យជៀសវាងរដូវភ្លៀង។

• ដាំមិនស្មុគស្មាញ ចេញទងឲ្យស្មើគ្នា។

• បញ្ចូលជាតិជីមានតុល្យភាព កាត់បន្ថយអាសូត បន្ថែមប៉ូតាស្យូម។

• បង្កើនប្រសិទ្ធភាពលូទឹក និងធ្វើដំណាំជំនួសដើម្បីកាត់បន្ថយមេរោគនៅក្នុងដី។

វិធានការជីវសាស្ត្រ៖

• ប្រើផលិតផលជីវសាស្ត្រដែលមានមេរោគប្រឆាំងដូចជា Bacillus subtilis និង Trichoderma spp. ដើម្បីទប់ស្កាត់ផ្សិត។

វិធានការគីមី៖

• បាញ់ថ្នាំការពារ ចាប់ពីវគ្គចេញទងដំបូង ដល់វគ្គចេញទងពេញ ២ ដង ចន្លោះ ៥–៧ ថ្ងៃ។

• សារធាតុសកម្មដែលផ្ដល់អនុសាសន៍៖ mancozeb + metalaxyl, propiconazole, hexaconazole, azoxystrobin + difenoconazole, tebuconazole + trifloxystrobin។

• ផលិតផលណែនាំ៖ Tebu Top, BM Siêu Diệt Nấm, Playbuc, Master។

• គួរជ្រើសរើសថ្នាំលូសំរាប់ក្នុងរុក្ខជាតិ និងមានប្រសិទ្ធភាពទូលំទូលាយ។

៧. សំណើរណែនាំ

• ត្រួតពិនិត្យវគ្គចេញទងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ និងគិតគូរពីអាកាសធាតុ។

• បាញ់ការពារមុនពេលបង្ហាញរោគសញ្ញា។

• ពិនិត្យស្រែជាញឹកញាប់ ជាពិសេស ៥–៧ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីចេញទង និងនៅពេលមានភ្លៀងវែងជាប់ៗគ្នា។

• 

៨. ព័ត៌មានក្រុមហ៊ុន

ក្រុមហ៊ុនភាគហ៊ុន BMFE – BMFE CORP
គុណភាពតែងតែឈានមុខ
ទូរស័ព្ទទំនាក់ទំនង: 0985 294 911
គេហទំព័រ: www.bmfecorp.com
ហ្វានផេក: Bảo Minh FE
Youtube/Tiktok: BMFE CORP