Bệnh đạo ôn (Blast disease) là một trong những bệnh nguy hiểm nhất trên lúa, gây suy giảm năng suất nghiêm trọng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng hạt gạo.
Nguyên nhân gây bệnh là do nấm Magnaporthe oryzae (Pyricularia oryzae), có khả năng lây lan nhanh chóng trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ 20 – 28°C.
Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây thất thoát 50 – 100% sản lượng. Hãy cùng BMFE tìm hiểu cơ chế gây hại và giải pháp phòng trừ bệnh đạo ôn hiệu quả nhất!
Thông Tin Khoa Học Về Nấm Magnaporthe oryzae
- Tên khoa học: Magnaporthe oryzae (Pyricularia oryzae)
- Họ: Magnaporthaceae
- Bộ: Magnaporthales
- Ký chủ chính: Cây lúa (Oryza sativa)
- Điều kiện phát triển:
+ Nhiệt độ tối ưu: 25 – 28°C
+ Độ ẩm cao: Trên 80%
+ Lây lan nhanh qua gió, nước mưa, côn trùng và tàn dư thực vật.
Cơ Chế Gây Hại Của Bệnh Đạo Ôn
Bào tử nấm bám vào bề mặt lá lúa, nảy mầm và xâm nhập vào mô cây, gây tổn thương nghiêm trọng thông qua các cơ chế:
Giai đoạn xâm nhập:
- Appressorium – Công cụ xuyên thấu của nấm
+ Nấm đạo ôn tạo áp lực cao (hơn 8 MPa) để xuyên qua lớp biểu bì của lá lúa.
+ Tiết enzyme phân giải mô tế bào giúp nấm dễ dàng xâm nhập vào bên trong.
Giai đoạn phát triển và phá hủy:
- Lan rộng trong mô cây
+ Sợi nấm (hyphae) phát triển, lan rộng và tiết ra độc tố, gây hoại tử tế bào.
- Các độc tố như:
- Pyricularin: Ức chế quang hợp, làm lá héo úa.
- Tentoxin: Gây rối loạn trao đổi ion, làm cây mất nước.
- Ophiobolin: Ức chế sinh trưởng, làm lúa chết yểu.
- Ức chế hệ miễn dịch của cây
+ Nấm tiết protein gây nhiễu tín hiệu miễn dịch, làm cây mất khả năng phòng vệ trước tác nhân gây bệnh.
Các Biểu Hiện Của Bệnh Đạo Ôn Trên Cây Lúa
Bệnh đạo ôn có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận của cây lúa, tùy theo giai đoạn phát triển.
Đạo ôn lá
- Xuất hiện ở giai đoạn mạ và đẻ nhánh.
- Triệu chứng:
+ Vết bệnh hình thoi, màu nâu xám, lan rộng trên lá.
+ Khi bệnh nặng, lá bị cháy khô hoàn toàn.
Đạo ôn cổ bông
- Nguy hiểm nhất khi lúa trổ bông.
- Triệu chứng:
+ Cổ bông bị thối đen, làm gãy bông, lép hạt.
+ Nếu nặng, toàn bộ bông bị mất trắng.
Đạo ôn cổ gié
- Xuất hiện ở gié lúa, ngay dưới bông.
- Triệu chứng:
+ Cổ gié bị thối, làm gié lúa khô héo.
Đạo ôn đốt thân
- Ít phổ biến hơn, nhưng gây hại nghiêm trọng khi xuất hiện.
- Triệu chứng:
+ Các đốt thân bị thối, cây dễ đổ ngã.
Tác Động Của Bệnh Đạo Ôn Đến Sinh Lý Cây Lúa
Bệnh đạo ôn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh lý cây trồng, làm giảm tốc độ sinh trưởng và khả năng quang hợp.
- Giảm quang hợp: Vết bệnh làm lá mất màu xanh, giảm tổng hợp chất hữu cơ.
- Cây hô hấp quá mức: Gây mất năng lượng, làm cây còi cọc, yếu sức.
- Rối loạn hấp thu nước và dinh dưỡng: Sợi nấm tắc nghẽn mạch dẫn, cây bị thiếu nước, dinh dưỡng.
- Mất cân bằng hormone: Nấm kích thích ethylene, làm cây lão hóa nhanh, rụng lá sớm.
Các Biện Pháp Phòng Trừ Bệnh Đạo Ôn Hiệu Quả
Biện pháp canh tác:
- Sử dụng giống lúa kháng bệnh để hạn chế tác động của nấm.
- Gieo sạ đúng thời vụ, tránh điều kiện ẩm ướt kéo dài.
- Bón phân cân đối, tránh bón thừa đạm, giúp cây phát triển bền vững.
- Vệ sinh đồng ruộng, tiêu diệt tàn dư cây bệnh để giảm nguồn lây lan.
Biện pháp sinh học:
- Sử dụng vi sinh vật đối kháng (Trichoderma, Pseudomonas) để ngăn chặn sự phát triển của nấm.
Biện pháp hóa học:
- Phun thuốc đặc trị khi thấy triệu chứng bệnh.
- Sử dụng sản phẩm phòng trừ bệnh đạo ôn như:
- ĐẠO ÔN BMFE – Đặc trị đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông.
Xem chi tiết tại đây - FENOXA – Thuốc trừ bệnh đạo ôn hiệu quả cao.
Xem chi tiết tại đây
Kết Luận
Bệnh đạo ôn có thể gây mất trắng mùa vụ nếu không kiểm soát kịp thời. Kết hợp biện pháp canh tác, sinh học và hóa học sẽ giúp bảo vệ cây lúa và nâng cao năng suất.
Áp dụng ngay để bảo vệ mùa màng hiệu quả!
Liên Hệ Ngay:
Website: www.baominhagri.com
Hotline: 0985 294 911
YouTube/TikTok: Công Ty Cổ Phần BMFE
Hashtags:
#BMFE #DaoOnHaiLua #GiaiPhapNongNghiep #NangSuatLuaGao #BaoVeLuaGao