Công dụng của phân MKP là một chủ đề rất quan trọng đối với những ai đang hoặc có kế hoạch canh tác các loại cây trồng. Phân bón MKP là một dạng phân bón vô cơ chứa hàm lượng lân và kali cao, được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp nhờ khả năng cung cấp hiệu quả các nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển của cây trồng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về phân bón MKP, vai trò và tác dụng của nó đối với các giai đoạn sinh trưởng của cây trồng. Từ đó, có cái nhìn toàn diện hơn về việc ứng dụng phân bón MKP để nâng cao năng suất, chất lượng nông sản và tăng cường sức khoẻ cho cây trồng.
Phân bón MKP là gì?
Phân bón MKP, viết tắt từ Monopotassium Phosphate, là một loại phân bón vô cơ cung cấp hai nguyên tố dinh dưỡng chính là lân (P2O5) và kali (K2O) cho cây trồng. Với hàm lượng lân chiếm 52% và kali chiếm 34%, phân MKP là một nguồn dinh dưỡng hữu hiệu, được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp.
Phân bón MKP được sản xuất thông qua phản ứng của axit photphoric với kali cacbonat. Đây là một loại phân bón không chứa đạm, nên phù hợp sử dụng ở những giai đoạn cây trồng cần lượng lân và kali cao, trong khi hàm lượng đạm thấp.
Tham khảo thêm: Phân bón MKP là gì? Hướng dẫn mua và sử dụng phân MPK hiệu quả
Thành phần dinh dưỡng của phân MKP
Phân bón MKP chứa nồng độ cao hai yếu tố dinh dưỡng chính là lân (P2O5: 52%) và kali (K2O: 34%). Đây là hai nguyên tố đóng vai trò thiết yếu trong các quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
Cụ thể, lân (phospho) là thành phần quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của rễ, chồi, hoa và quả. Trong khi đó, kali (kali) có tác dụng kích thích sự phát triển của thân, lá, giúp cây chống chịu bệnh tật, tăng chất lượng và độ ngọt của nông sản.
Ngoài ra, phân bón MKP không chứa các nguyên tố bất lợi như clorua, natri, nên rất thích hợp với các loại cây trồng nhạy cảm với muối như cà phê, sầu riêng, khoai tây, thuốc lá, chè,…
Tính chất vật lý và hóa học của phân MKP
Phân bón MKP có công thức hóa học là KH2PO4, dạng tinh thể, màu trắng. Độ hòa tan trong nước của phân MKP khá cao, đạt 226 g/L ở 20°C và 335 g/L ở 40°C.
Độ dẫn điện (EC) của phân MKP tăng lên đáng kể khi sử dụng ở nồng độ cao. Tuy nhiên, chỉ số muối của phân MKP tương đối thấp, do đó rủi ro gây bỏng lá là rất thấp.
Về độ pH, phân MKP có mức pH thấp vừa phải, gần như không thay đổi ở các nồng độ khác nhau, dao động từ 4,2 đến 4,7. Đây là một tính chất hữu ích, giúp phân MKP không gây ăn mòn thiết bị khi sử dụng.
Phân MKP có tác dụng gì?
Phân MKP kích thích sự phát triển của rễ
Sử dụng phân bón lá MKP là cách bổ sung dinh dưỡng nhanh chóng ở những giai đoạn tăng trưởng khi cây trồng cần hàm lượng lân và kali cao.
Đặc biệt, vào thời kỳ cây non có 4-6 lá, phân MKP giúp hệ thống rễ phát triển sớm, tăng cường khả năng hấp thu nước và các chất dinh dưỡng. Trong môi trường bị ngộ độc phèn hoặc ngộ độc hữu cơ, phun phân bón lá MKP có tác dụng kích thích ra rễ non, giúp cây mau hồi phục.
Ở đầu mùa mưa, nên sử dụng phân bón lá MKP để thúc đẩy hình thành bộ rễ chắc khỏe, giúp cây chống chịu tốt hơn với các điều kiện thời tiết bất lợi và nấm bệnh gây hại.
Phân MKP giúp tăng năng suất và chất lượng nông sản
Ngoài việc kích thích sự phát triển của rễ, phân bón MKP còn góp phần tăng chất lượng nông sản theo nhiều hướng:
- Tăng trọng lượng trái, củ; kích thích trái to hơn.
- Cải thiện ngoại quan, khả năng kháng bệnh, thời gian bảo quản của trái cây và rau quả.
- Tăng độ ngọt nhờ tăng tích lũy đường, chất rắn hòa tan và giảm tích lũy axit citric.
Đối với cây lương thực, dinh dưỡng kali đóng vai trò quan trọng vì nó kích hoạt các enzyme chịu trách nhiệm tổng hợp tinh bột. Do đó, thiếu kali sẽ làm giảm đáng kể hàm lượng tinh bột.
Tạo mầm hoa bằng phân MKP, kích thích ra hoa nghịch ᴠụ
Bón phân MKP để tạo mầm hoa trước khi ra hoa có vai trò rất quan trọng. Quá trình này giúp cây chuyển từ giai đoạn sinh trưởng sang giai đoạn tạo mầm và ra hoa, ngăn sự xuất hiện của lá mới, kích thích lá già nhanh hơn.
Phân lân đóng vai trò thiết yếu trong việc tăng cường khả năng sinh sản của thực vật, bao gồm cả sự hình thành hoa và quả. Do vậy, phân bón ở giai đoạn này cần có lân và kali cao, đạm thấp khi bón gốc. Khi phun lá thì nên bổ sung hàm lượng lân cao và thêm một lượng ít kali, không bổ sung đạm.
Nhờ thành phần chứa lân và kali cao, phân MKP giúp kích thích cây phát triển đọt non, ra hoa tập trung, tỷ lệ đậu trái cao, hạn chế rụng hoa và quả non.
Chặn đọt sầu riêng bằng MKP, tránh rụng trái non
Sầu riêng là một loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, chu trình sinh lý tự nhiên của sầu riêng thường hay bị trùng vào giai đoạn ra đọt và đậu trái non, dẫn đến tình trạng rụng trái non.
Phân bón MKP là một giải pháp hiệu quả để chặn đọt sầu riêng. Hàm lượng kali cao của phân MKP giúp ức chế sự phát triển của đọt non, trong khi lân cao sẽ kích thích lá già nhanh hơn. Nhờ đó, phân MKP có tác dụng chặn đọt sầu riêng, tránh việc trái non bị rụng do cạnh tranh dinh dưỡng.
Phân bón lá MKP giúp tăng khả năng chống chịu mầm bệnh
Sử dụng phân bón lá MKP còn giúp tăng cường khả năng bảo vệ toàn thân cây trồng chống lại các bệnh hại như: bệnh phấn trắng, bệnh gỉ sắt, bệnh cháy lá, bệnh thán thư, đốm vi khuẩn,...
Khi kết hợp phun dung dịch 1% phân bón lá MKP cùng với chất ức chế sinh tổng hợp sterol (SI), đã mang lại hiệu quả ức chế đáng kể sự phát triển của bệnh phấn trắng nấm Sphaerotheca pannosa trên quả và lá.
Sử dụng phân MKP vào chương trình phun giúp kiểm soát bệnh tốt hơn và giảm lượng thuốc BVTV cần sử dụng, từ đó tiết kiệm chi phí cho người nông dân. Ngoài ra, việc giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cũng đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng.
Phân MKP gần như là loại phân lân đơn duy nhất dành cho canh tác giá thể
Một điểm đáng chú ý khác, phân MKP gần như là loại phân lân đơn duy nhất dành cho canh tác giá thể. Điều này rất thuận lợi cho những vườn ươm, nhà kính, vườn rau sạch,... khi cần bổ sung lân và kali mà không sử dụng phân hữu cơ.
Các sản phẩm phân MKP phổ biến nhất hiện nay
Một số sản phẩm phân bón MKP phổ biến trên thị trường hiện nay bao gồm:
- Phân MKP 0-52-34: Chứa 52% P2O5 và 34% K2O.
- Phân MKP 0-45-30: Chứa 45% P2O5 và 30% K2O.
- Phân MKP 0-40-50: Chứa 40% P2O5 và 50% K2O.
- Phân MKP 0-48-36: Chứa 48% P2O5 và 36% K2O.
Các sản phẩm này đều là những nguồn cung cấp lân và kali chất lượng cao, phù hợp với nhiều loại cây trồng khác nhau.
Cách sử dụng phân bón MKP cho từng loại cây trồng
Sử dụng phân bón MKP với cây rau màu
Đối với cây rau màu, phân bón MKP thường được sử dụng để bổ sung lân và kali vào giai đoạn sau khi cây đã ra lá thật. Việc bón phân MKP sẽ giúp cây phát triển hệ rễ mạnh, lá xanh tốt và tăng chất lượng sản phẩm.
Liều lượng khuyến cáo khoảng 20-30 kg MKP/ha, có thể chia làm nhiều lần bón thêm lá hoặc bón gốc. Phun phân bón lá MKP 1-2% cũng rất hiệu quả vào giai đoạn rau phát triển nhanh.
Sử dụng phân bón MKP với cây cây ăn quả
Đối với cây ăn quả như cam, bưởi, sầu riêng, nhãn,... phân bón MKP đóng vai trò quan trọng trong các giai đoạn như:
- Tạo mầm hoa và kích thích ra hoa: Bón phân MKP trước khi ra hoa 1-2 tháng sẽ giúp cây chuyển sang giai đoạn sinh sản.
- Tăng chất lượng và năng suất quả: Bón phân MKP trong giai đoạn quả phát triển sẽ tăng kích thước, độ ngọt và kéo dài thời gian bảo quản quả.
- Chặn đọt và tránh rụng trái non: Sử dụng phân MKP sẽ ức chế sự phát triển của đọt non, từ đó ngăn cản sự cạnh tranh dinh dưỡng giữa đọt và trái non.
Liều lượng khuyến cáo từ 20-30 kg MKP/ha, phần bón có thể được chia thành nhiều lần trong mùa vụ để đảm bảo hiệu quả cao nhất.
Sử dụng phân bón MKP với cây lương thực
Trong canh tác cây lương thực như lúa, ngô, khoai tây,... phân MKP cũng phát huy tác dụng rất tốt. Lân và kali có trong phân MKP giúp cây hình thành bộ rễ khỏe mạnh, tạo điều kiện cho việc hấp thụ dinh dưỡng và nước từ đất tối ưu hơn.
Đối với cây lúa, việc bón phân MKP vào giai đoạn đẻ nhánh và làm đòng sẽ giúp tăng năng suất đáng kể. Đối với ngô, bón MKP trong giai đoạn ra hoa giúp cải thiện sự kết trái. Liều lượng khuyến cáo đối với các loại cây lương thực dao động từ 20-30 kg MKP/ha, tùy thuộc vào độ phì nhiêu của đất và từng loại cây trồng cụ thể.
Sử dụng phân bón MKP với cây công nghiệp
Cây công nghiệp như mía, cà phê, hồ tiêu,... cũng rất cần sự hỗ trợ của phân MKP. Hàm lượng kali cao trong phân MKP không chỉ giúp cây phát triển ổn định mà còn nâng cao sức đề kháng chống lại sâu bệnh.
Đặc biệt, trong giai đoạn thu hoạch, việc bổ sung phân MKP sẽ giúp cải thiện chất lượng sản phẩm, tăng cường hàm lượng đường cho cây mía hay nâng cao hương vị cho cà phê. Liều lượng khuyến cáo từ 25-40 kg MKP/ha cho từng loại cây công nghiệp, tùy thuộc vào nhu cầu dinh dưỡng của từng giống cây.
Sử dụng phân bón MKP với cây, hoa cảnh
Đối với những loại cây cảnh và hoa, phân bón MKP có vai trò quan trọng trong việc tạo màu sắc và kích thích ra hoa. Việc sử dụng phân MKP vào thời điểm trước khi hoa bắt đầu nở sẽ làm cho cây khỏe mạnh hơn và hoa có màu sắc rực rỡ hơn.
Phun dung dịch 1-2% MKP lên lá trong thời kỳ sinh trưởng sẽ giúp tăng cường khả năng quang hợp, từ đó tạo ra nhiều chất dinh dưỡng cho cây. Đối với các loại hoa lâu tàn như hoa hồng, hoa ly,... bón phân MKP đúng cách sẽ giúp kéo dài thời gian nở hoa và tăng cường sức sống cho cây.
Lưu ý khi sử dụng phân bón MKP
Khi sử dụng phân bón MKP, người nông dân cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau đây:
- Thời điểm bón: Nên xác định rõ thời điểm bón phân MKP theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây để đạt hiệu quả tối ưu.
- Liều lượng sử dụng: Mỗi loại cây trồng sẽ có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, do đó cần điều chỉnh liều lượng phù hợp nhằm tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt chất dinh dưỡng.
- Phương pháp bón: Bón phân MKP có thể tiến hành bằng phương pháp bón gốc hoặc phun lá. Tùy thuộc vào loại cây trồng và giai đoạn sinh trưởng mà lựa chọn phương pháp phù hợp.
- Kết hợp với các loại phân bón khác: Để đạt hiệu quả cao nhất, có thể kết hợp phân MKP với các loại phân bón khác như phân hữu cơ, phân vi sinh nhằm cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng.
Kết luận
Phân bón MKP là một giải pháp hữu ích và hiệu quả trong việc thúc đẩy sự phát triển của cây trồng, từ việc tạo mầm hoa đến nâng cao chất lượng và năng suất nông sản. Với những ưu điểm nổi bật về thành phần dinh dưỡng và tính chất vật lý, hóa học, phân MKP ngày càng trở nên phổ biến trong canh tác. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối đa, người nông dân cần chú ý đến thời điểm, liều lượng và phương pháp bón phù hợp cho từng loại cây trồng. Việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất nông nghiệp sẽ giúp nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm nông sản trên thị trường, đồng thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.